Το ραντάρ AESA ως πυρήνας του προγράμματος αναβάθμισης των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας

Posted by Ang on 10:41 π.μ. in ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΡΟΗ | Comments : 0

Από το e-amyna.com

Εν αναμονή της επικείμενης εκδήλωσης των προθέσεων και της καταγραφής των απαιτήσεων του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας αναφορικά με την αναβάθμιση των μαχητικών F-16 και σε συνέχεια προηγούμενης ανάρτησης [1] για το ζήτημα, η e-Amyna διατυπώνει τη θέση της αναφορικά με την επιχειρησιακή σκοπιμότητα της συμπερίληψης ραντάρ AESA ως συστατικού στοιχείου στο διαφαινόμενο πρόγραμμα της ΠΑ, καθώς και την επιρροή της στον μελλοντικό αριθμητικό και τεχνολογικό συσχετισμό στο Αιγαίο, υπό το πρίσμα του ολοένα δυσμενέστερου ισοζυγίου αεροπορικής ισχύος, λόγω του αντίστοιχου και ήδη υλοποιούμενου τουρκικού προγράμματος.

Η δυνατότητα μετατόπισης της δέσμης χωρίς μηχανική περιστροφή ή ταλάντωση της κεραίας του ραντάρ ενσωματώθηκε για πρώτη φορά σε επίγεια ή ναυτικά συστήματα, τα οποία, σε σύγκριση με ραντάρ αεροσκαφών και ιδίως μαχητικών, γνωρίζουν μικρότερους περιορισμούς βάρους, όγκου, ψύξης και κατανάλωσης ισχύος. Με την πάροδο του χρόνου εμφανίσθηκαν τα πρώτα συστήματα της κατηγορίας για μαχητικά, τα οποία διέθεταν κεντρικό πομπό ισχύος και επιτύγχαναν την κατεύθυνση της δέσμης μετατοπίζοντας τη φάση του σήματος, μέσω ψηφιακά ελεγχόμενων μετατοπιστών φάσης από φερρίτη, για το λόγο αυτό αρχικά αποκαλούνταν ραντάρ «Διάταξης Φάσης» (Phased Array). [2] Η στιγμιαία μετατόπιση της δέσμης προσέδιδε πρωτόγνωρες δυνατότητες σε σύγκριση με τα ραντάρ με κεραία μηχανικής σάρωσης, επιτρέποντας μεταξύ άλλων τη διαρκή και επίμονη παραμονή της σε συγκεκριμένο σημείο του ορίζοντα, την ταχεία εναλλαγή λειτουργίας μεταξύ πολλαπλών διαμορφώσεων και τον περιορισμό των εκπομπών στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο, όταν τακτικοί ή επιχειρησιακοί λόγοι τον επιβάλλουν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της τεχνολογίας είναι τα ραντάρ Northrop Grumman AN/APQ-164, Raytheon AN/APQ-181, Thomson-CSF / Dassault Electronique RBE2, Phazotron Zhuk-Ph και Tikhomirov NIIP BRLS-8B Zaslon και N-011M Bars. Παρ’ όλα αυτά, η διαθεσιμότητα των συστημάτων αυτής της κατηγορίας εξακολουθεί να είναι δέσμια αφ’ ενός της αξιοπιστίας της λυχνίας οδεύοντος κύματος (TWT) του πομπού και αφ’ ετέρου των περίπλοκων διασυνδέσεων με τους μετατοπιστές φάσης, ενώ παράλληλα οι τελευταίοι επιφέρουν απώλειες στο σήμα εκπομπής και λήψης. Η εξέλιξη της τεχνολογίας στον τομέα των ημιαγωγών στερεάς κατάστασης επέτρεψε την εμφάνιση του πρώτου Μονολιθικού Μικροκυματικού Ολοκληρωμένου Κυκλώματος (MMIC) από αρσενίδιο του γαλλίου (GaAs), βάσης του Στοιχείου Εκπομπής-Λήψης (Transmit-Receive Module: TRM), το οποίο περιλαμβάνει αυτοτελή ενισχυτή ισχύος, δέκτη χαμηλού θορύβου και ψηφιακά ελεγχόμενα στοιχεία καθυστέρησης φάσης και απολαβής. [3] Εκατοντάδες ή, πλέον, χιλιάδες TRM εγκαθίστανται στην κεραία των ραντάρ, τα οποία για το λόγο αυτό ονομάζονται «Ενεργού Διάταξης Ηλεκτρονικής Σάρωσης» (Active Electronically Scanned Array: AESA), με αποτέλεσμα τη μετονομασία των ραντάρ «Διάταξης Φάσης» σε «Παθητικής Διάταξης Ηλεκτρονικής Σάρωσης» (Passive Electronically Scanned Aray: PESA), δεδομένου ότι στα τελευταία η δημιουργία του σήματος δεν πραγματοποιείται στο επίπεδο της κεραίας, αλλά κεντρικά.

Ο ψηφιακός έλεγχος της απολαβής και της μετατόπισης φάσης εκπομπής κάθε TRM, καθώς και του πλάτους παλμού και της συχνότητας του σήματος εξόδου, επιτρέπει την εκτέλεση λειτουργιών πρωτοφανών για ραντάρ μαχητικού αεροσκάφους. H στιγμιαία κατεύθυνση της δέσμης και του εύρους της και η εκπομπή πολλαπλών δεσμών εξασφαλίζουν την ταυτόχρονη εκτέλεση λειτουργιών έρευνας αέρος μακράς εμβέλειας, ιχνηλάτησης πολλαπλών εναέριων στόχων, Ένδειξης Κινούμενου Στόχου (MTI) εδάφους και χαρτογράφησης εδάφους με χρήση Ραντάρ Συνθετικού Διαφράγματος (SAR). Η συγκεκριμένη δυνατότητα είναι ιδιαίτερα επωφελής για αεροσκάφη με διμελές πλήρωμα, το οποίο μπορεί να εκτελεί ταυτόχρονα και να αξιοποιεί πλήρως τις λειτουργίες αέρος και εδάφους / επιφανείας του ραντάρ, χωρίς να υπόκειται στον τρέχοντα περιορισμό της εναλλαγής διαμορφώσεων, τον οποίο προκαλεί η λειτουργία τους σε διαφορετική Συχνότητα Επανάληψης Παλμών (PRF). Επίσης υποστηρίζονται εξελιγμένες λειτουργίες, όπως η Μη-Συνεργατική Αναγνώριση Στόχου (NCTR), η Αυτόματη Αναγνώριση Στόχου (ATR) και η Αυτόματη Υπόδειξη Στόχου (ATC). Επιπρόσθετα, αυξάνεται θεαματικά η αντοχή σε ηλεκτρονικά αντίμετρα, λόγω του αποτελεσματικού περιορισμού των πλευρικών λοβών, ενώ η μεταβολή της συχνότητας λειτουργίας και της PRF, η οποία δεν ακολουθεί συγκεκριμένο υπόδειγμα, εμποδίζει τον εντοπισμό της εκπομπής από τους Δέκτες Προειδοποίησης Ραντάρ (RWR), με αποτέλεσμα τη Χαμηλή Πιθανότητα Εντοπισμού (LPI) της. Παράλληλα, τα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα θορύβου και η αυξημένη ευαισθησία ευθύνονται για την εκτεταμένη εμβέλεια και την υψηλότερη διακριτική ικανότητα του ραντάρ AESA. Ενδεικτικά, το ραντάρ AN/APG-79 του F/A-18E/F Super Hornet, εναντίον στόχου ανακλαστικής επιφάνειας 1 m², επιδεικνύει υπερδιπλάσια εμβέλεια σε σύγκριση με το ραντάρ AN/APG-68(V)9 του F-16C/D Block 52+/Adv., παρά το γεγονός ότι η εμβέλεια του τελευταίου είναι αυξημένη κατά 33% σε σχέση με τις προηγούμενες εκδόσεις του! [4] Επίσης η εμβέλειά του είναι υπερδιπλάσια εκείνης του ραντάρ AN/APG-73, εκσυγχρονισμένης εκδοχής του ραντάρ AN/APG-65, το οποίο χρησιμοποιεί η ΠΑ στα F-4E AUP. Ταυτόχρονα η κεραία παύει να αποτελεί ιδανικό ανακλαστήρα, όπως συνέβαινε με τις παραβολικές ή επίπεδες κεραίες των συμβατικών συστημάτων, περιορίζοντας τη συνολική ραδιοδιατομή του αεροσκάφους. Επιπλέον, τυχόν πλήγμα ή βλάβη ορισμένων από τα στοιχεία εκπομπής συνεπάγεται όχι την ολική απώλεια αλλά απλώς τη σταδιακή υποβάθμιση των λειτουργιών του συστήματος, δεδομένου ότι η ισχύς δεν παράγεται κεντρικά, αλλά κατανέμεται σε περισσότερες από 1.000 μονάδες εκπομπής και λήψης. Εξάλλου, καθένα από τα TRM διαχειρίζεται ισχύ χαμηλής τάσης, ενώ απουσιάζει εντελώς σειρά εξαρτημάτων όπως λυχνίες, κυματοδηγοί, διασυνδέσεις, καθώς και κινούμενα μέρη (υδραυλικά συστήματα, σερβομηχανισμοί), κάθε βλάβη των οποίων οδηγεί σε κατάρρευση του συστήματος. Ενδεικτικά, το Κλιμακούμενο Ραντάρ Ευέλικτης Δέσμης (Scalable Agile Beam Radar: SABR) διαθέτει μόλις δύο σε σύγκριση Γραμμικά Αντικαθιστάμενες Μονάδες (LRU), σε σύγκριση με τις τέσσερις του ραντάρ AN/APG-68. Για τους λόγους αυτούς, ο Μέσος Χρόνος Μεταξύ Αστοχιών (MTBF) ενός συμβατικού ραντάρ μαχητικού κυμαίνεται από 60 έως 300 ώρες, ενώ η αντίστοιχη τιμή ενός ραντάρ AESA υπερβαίνει τις 1.000 ώρες! Με θεωρητικό ρυθμό χρήσης ενός μαχητικού της τάξης των 200 ωρών πτήσης ανά έτος, απαιτείται επισκευή του ραντάρ AESA ανά πενταετία ή και περισσότερο, σε σύγκριση με τις πολλαπλές επισκευές ενός συμβατικού ραντάρ ετησίως, ενώ τα TRM δεν απαιτούν συντήρηση επί μία εικοσαετία.

O Μέσος Χρόνος Μεταξύ Αστοχιών (MTBF) ενός συμβατικού ραντάρ μαχητικού κυμαίνεται από 60 έως 300 ώρες, ενώ η αντίστοιχη τιμή ενός ραντάρ AESA υπερβαίνει τις 1.000 ώρες ©EAB

Περαιτέρω, το γεγονός ότι πρόκειται για αυτοτελή, ψηφιακά ελεγχόμενα στοιχεία εκπομπής και λήψης επιτρέπει την εκτέλεση λειτουργιών οι οποίες ξενίζουν σε σχέση με τις τυπικές διαμορφώσεις ενός συμβατικού ραντάρ: Η λειτουργία εκπομπής μπορεί να αξιοποιηθεί για τη διαμεταγωγή δεδομένων σε επίγειους ή εναέριους δέκτες, δυνατότητα η οποία επιδείχθηκε θεαματικά όταν το ραντάρ AN/APG-77 του μαχητικού F-22A Raptor χρησιμοποιήθηκε για τη μετάδοση μιας εικόνας SAR υψηλής ανάλυσης μεγέθους 72 Mb σε 3,5 sec., με ρυθμό μετάδοσης 274 Mbps, η οποία με χρήση ζεύξης δεδομένων Link 16 θα είχε απαιτήσει 48 λεπτά της ώρας! [5] Μάλιστα σε εργοστασιακές συνθήκες το AN/APG-77 έχει επιτύχει ρυθμούς μετάδοσης δεδομένων 548 Mbps σε εκπομπή και 1 Gbps σε λήψη. Επίσης, η ίδια λειτουργία καθιστά εφικτή την εκπομπή σημάτων παρεμβολής ή παραπλάνησης, επιτρέποντας την εκτέλεση λειτουργιών ECM ή ECCM, ενώ η αυτοτελής δυνατότητα λήψης των εκατοντάδων ή χιλιάδων TRM είναι κατά πολύ αποτελεσματικότερη σε σχέση με αυτή που επιτυγχάνουν οι ολιγάριθμοι συμβατικοί RWR που είναι εγκατεστημένα στο μαχητικό. Ως αποτέλεσμα, οι δυνατότητες Πληροφοριών, Επιτήρησης και Αναγνώρισης (ISR), Ηλεκτρονικής Προστασίας (EP) ή Ηλεκτρονικής Επίθεσης (EA) μαχητικών με ραντάρ AESA είναι σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με μαχητικά που φέρουν πρόσθετα, εξειδικευμένα συστήματα. Τέλος, ο ψηφιακός έλεγχος και η δυνατότητα προγραμματισμού και αναβάθμισης του λογισμικού επιτρέπουν την εκπομπή νέων κυματομορφών, την μεταβολή των υποδειγμάτων σάρωσης και την περαιτέρω καταστολή των πλευρικών λοβών, χωρίς δαπανηρή και χρονοβόρα αντικατάσταση υλικού. Στα πλεονεκτήματα αυτά αντιπαρατίθενται οι αυξημένες απαιτήσεις κατανάλωσης ηλεκτρικής ισχύος και απαγωγής θερμότητας, η οποία επιτυγχάνεται αποκλειστικά μέσω υγρόψυξης, καθώς και η εξασθένιση της δέσμης στα ακραία όρια εκτροπής της. Επίσης, είναι προφανές ότι η αποτελεσματικότητα του ραντάρ AESA είναι ανάλογη του αριθμού των TRM, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται σε μαχητικά με ρύγχος αυξημένης διαμέτρου, ενώ το υψηλό κόστος του οφείλεται κυρίως σ’ αυτό των TRM, το οποίο όμως πλέον έχει υποδιπλασιαστεί σε σύγκριση με την αρχική τιμή των $2.000 ανά μονάδα.

Πρωτοποριακό ρόλο στην εξέλιξη ραντάρ AESA έχουν κατασκευαστές των ΗΠΑ, ιδίως οι Northrop Grumman Electronic Systems και Raytheon. [6] Η πρώτη κατασκευάζει τα συστήματα AN/APG-77 (1.500 TRM) , APG-80 για το F-16 Block Block 60, APG-81 (1.200 TRM) για το F-35, καθώς και το SABR, το οποίο βασίζεται στο AN/APG-80 και προορίζεται για την αναβάθμιση F-16, χωρίς η εγκατάστασή του να απαιτεί δομικές ή άλλες τροποποιήσεις. Η δεύτερη παράγει τα συστήματα AN/APG-79 (1.100 TRM), AN/APG-63(V)2/3 (1.500 TRM) για το F-15 Eagle, AN/APG-82(V)1 για το F-15E Strike Eagle και το Προηγμένο Ραντάρ Μάχης Raytheon (Raytheon Advanced Combat Radar: RACR), το οποίο βασίζεται στο APG-79 και προσφέρεται για εγκατάσταση σε πλειάδα μαχητικών, μεταξύ των οποίων σε F-16 και F-18. Επίσης ραντάρ AESA κατασκευάζονται ή εξελίσσονται από τις εταιρίες Elta Systems (EL/M-2052: 1.500 TRM), Euroradar (Captor-E: 1.000+ TRM), Phazotron (Zhuk-AE), Selex Galileo (ES-05 Raven, Vixen 1000E: 1.000 TRM), Thales (RBE2-AA: 1.000+ TRM) και Tikhomirov NIIP (Irbis-E). Ασφαλώς όμως, η κορυφαία πρόκληση για όλους τους κατασκευαστές ραντάρ AESA είναι η μεγιστοποίηση της εμβέλειας εντοπισμού και ιχνηλάτησης στόχων περιορισμένης ραδιοδιατομής. Όπως είναι γνωστό, η εμβέλεια μονοστατικού ραντάρ είναι ανάλογη της ισχύος εκπομπής, του τετραγώνου της απολαβής της κεραίας, του τετραγώνου του μήκους κύματος της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας και της ραδιοδιατομής του στόχου και αντιστρόφως ανάλογη της ελάχιστης απαιτούμενης ισχύος επιστροφής, όμως στο σχετικό μαθηματικό τύπο ο λόγος μεταξύ των τεσσάρων πρώτων μεγεθών προς το πέμπτο βρίσκεται σε τέταρτη ρίζα. Ως αποτέλεσμα, ακόμη και σημαντική αύξηση των μεγεθών που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά εκπομπής δεν επιφέρει ανάλογη επέκταση της εμβέλειας εντοπισμού και ιχνηλάτησης, όμως αυτό ισχύει μόνον εφόσον πρόκειται για στόχους με σφαιρικά περιορισμένη ραδιοδιατομή. Αντίθετα, όταν τα χαρακτηριστικά stealth του στόχου περιορίζονται στο πρόσθιο ημισφαίριο, όπως στην περίπτωση του F-35, οι δυνατότητες των ραντάρ AESA μπορούν να αξιοποιηθούν για τον αποτελεσματικό εντοπισμό του από τα πλευρικά ή το ουραίο τεταρτημόριο, ενδεχομένως σε συνδυασμό με τη διαφορά του ύψους πτήσης.

Παρά την αύξηση της εμβέλειας εντοπισμού κατά 33% σε σχέση με προηγούμενες εκδόσεις, το σύγχρονο ραντάρ ΑΝ/ΑPG-68(V)9 με κεραία μηχανικής σάρωσης (αριστερά) υστερεί δραματικά σε σχέση με τα ραντάρ ΑΕSA (δεξιά).

Βεβαίως, η αντιμετώπιση του F-35 αποτελεί ακόμη χαμηλή προτεραιότητα για την ΠΑ, δεδομένου ότι η ένταξή του σε υπηρεσία με την THK τοποθετείται, προς το παρόν, στο έτος 2020. Όμως το τρέχον ισοζύγιο εναέριας ισχύος επιβαρύνεται σοβαρά σε βάρος της ΠΑ λόγω της υλοποίησης του προγράμματος Peace Onyx III της THK, το οποίο προβλέπει ότι σε F-16 του στόλου της θα εγκατασταθούν ραντάρ AN/APG-68(V)9, Τμηματικός Υπολογιστής Αποστολής (MMC), Διακλαδικό Σύστημα Υπόδειξης Εγκατεστημένο στην Κάσκα (JHMCS) του χειριστή, Διόπτρες Νυχτερινής Όρασης (NVG) AN/AVS-9, Προηγμένο σύστημα Αναγνώρισης Φίλου ή Εχθρού (AIFF) AN/APX-113, καθώς και ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας AN/ALQ-178(V)5+. Στις 7 Νοεμβρίου 2004 η αμερικανική Υπηρεσία Αμυντικής Συνεργασίας και Ασφάλειας (DSCA) ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση μέσω FMS της πώλησης μεταξύ άλλων 180 ραντάρ AN/APG-68(V)9 για την εγκατάσταση σε F-16C/D Block 40/50 της THK, από τα οποία η τελευταία το χρόνο εκείνο διέθετε 76 και 104 αντίστοιχα. Η σχετική σύμβαση υπογράφηκε στις 31 Αυγούστου 2009 και άρχισε να υλοποιείται τον Οκτώβριο 2010, ενώ το πέρας της τοποθετείται στο Φεβρουάριο 2016. Η ολοκλήρωση του προγράμματος θα αποδώσει στην THK τουλάχιστον 200 F-16C/D (συμπεριλαμβανομένων των 30 μαχητικών του Block 50+ Adv.), με ηλεκτρονικό εξοπλισμό που θα προσδώσει επιχειρησιακές δυνατότητες ισάξιες των 86 F-16C/D Block 52+/Adv. και κατά πολύ υπέρτερες όλων των υπόλοιπων F-16 της ΠΑ, τα ραντάρ των οποίων θα υστερούν δραματικά τουλάχιστον ως προς τον όγκο έρευνας και την εμβέλεια πρόσκτησης εναέριων στόχων, τον αριθμό των ταυτόχρονα ιχνηλατούμενων στόχων σε λειτουργία έρευνας (τέσσερις έναντι δύο), καθώς και την ανάλυση χαρτογράφησης και τη δυνατότητα εντοπισμού στις λειτουργίες SAR και MTI αντίστοιχα. Αν προσμετρηθούν τα 25 Mirage 2000-5 Mk2 της ΠΑ, η αναλογία των σύγχρονων μαχητικών με αυξημένες δυνατότητες εναέριας μάχης και επίγειας προσβολής μεταξύ των ΠΑ και THK θα επιδεινωθεί σε 111:200 και προφανώς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Είναι καθοριστική η επίδραση του προγράμματος Peace Onyx III στο ισοζύγιο ισχύος στο Αιγαίο και στην ανατροπή της ποιοτικής υπεροχής της ΠΑ, την οποία είχε εξασφαλίσει η υλοποίηση των προγραμμάτων Peace Xenia III και IV. Για άλλη μια φορά, ελλοχεύει ο κίνδυνος αναβίωσης της δυσμενούς για την ΠΑ αναλογίας σύγχρονων μαχητικών 1:2, η οποία ίσχυσε για μεγάλο μέρος της δεκαπενταετίας 1990-2005 και αποτέλεσε βασικό εργαλείο της τουρκικής πολιτικής αναθεώρησης του status quo στο Αιγαίο.
Οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης της αναλογίας αυτής δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει την αναβάθμιση του ηλεκτρονικού εξοπλισμού αποστολής και κυρίως του ραντάρ των F-16 της ΠΑ, όμως αυτό δεν ισχύει τουλάχιστον για τα μαχητικά του Block 30, λόγω της συσσωρευμένης καταπόνησής τους, η οποία περιορίζει πλέον δραστικά το διαθέσιμο υπόλοιπο ζωής τους, δεδομένου ότι εντάχθηκαν σε υπηρεσία με ΠΑ το 1989. Επίσης, ριζική αναβάθμιση των αεροσκαφών του Block 50 δεν πρόκειται να μετριάσει ιδιαίτερα την τουρκική υπεροχή, λόγω του περιορισμένου αριθμού των μόλις 39 μονάδων και της ηλικίας τους, καθ’ όσον εντάχθηκαν σε υπηρεσία στην ΠΑ τα έτη 1997-1998. Δεδομένου ότι βραχυπρόθεσμα δεν αναμένεται αριθμητική ενίσχυση του στόλου μαχητικών της ΠΑ, η μόνη προοπτική αντιστάθμισης του σοβαρού τουρκικού ποιοτικού προβαδίσματος μπορεί να προέλθει μόνο από την αναβάθμιση των 86 πλέον σύγχρονων F-16, αυτών των Block 52+ και 52+Adv. Όμως αυτά διαθέτουν ήδη το ραντάρ AN/APG-68(V)9, το οποίο θα εγκατασταθεί σε περίπου 200 μαχητικά της THK! Επομένως, το συχνά προτεινόμενο πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16 Block 50 και 52+ στο επίπεδο των Block 52+Adv. της ΠΑ, το οποίο περιλαμβάνει το ραντάρ AN/APG-68(V)9, αντικατάσταση του κεντρικού υπολογιστή στις λιγότερο σύγχρονες εκδόσεις και εγκατάσταση ζεύξης δεδομένων Link 16 και JHMCS στα αεροσκάφη από τα οποία απουσιάζουν, θα ασκήσει οριακή επιρροή στο ισοζύγιο ισχύος μεταξύ ΠΑ και THK, καθώς θα μεταβάλει την αναλογία σύγχρονων μαχητικών σε 150:200 μόλις, με το προβάδισμα των μαχητικών της ΠΑ να εξαντλείται στο μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών που φέρουν Σύμμορφες Δεξαμενές Καυσίμου (CFT). Αντίθετα, η αναβάθμιση των F-16 Block 52+ και 52+Adv. με ραντάρ AESA θα αποδώσει 86 μαχητικά με απτή και μετρήσιμη υπεροχή δυνατοτήτων εναέριας μάχης και επίγειας προσβολής, διατηρήσιμη μέχρι την εμφάνιση του επόμενου τύπου μαχητικού της THK. Περαιτέρω, η αντικατάσταση των κεντρικών υπολογιστών MMC 7000 και MMC 5000 των ίδιων αεροσκαφών και του Βελτιωμένου Μόντεμ Δεδομένων (IDM) των μαχητικών του Block 52+ από ζεύξη δεδομένων Link 16 θα επιτρέψει τη μετεγκατάσταση των εν λόγω συστημάτων, όπως και των ραντάρ AN/APG-68(V)9, στα αεροσκάφη των Block 50 και Block 30, με αποτέλεσμα να προκύψουν ακόμη 71 F-16 με αξιόλογες επιχειρησιακές δυνατότητες, ενώ ο αριθμός των ραντάρ AN/APG-68(V)9 θα επαρκεί για τη δημιουργία αποθέματος ανταλλακτικών με σκοπό τη μελλοντική υποστήριξή τους. Προφανώς στην περίπτωση αυτή απαιτείται η αντικατάσταση πεπαλαιωμένου εξοπλισμού των αρχικών εκδόσεων, όπως ενδεικτικά των συστημάτων ναυτιλίας, IFF και απεικόνισης στο θάλαμο χειρισμού, όμως το σχετικό κόστος είναι ανεκτό. Βεβαίως, ακόμη ευρύτερες δυνατότητες θα εξασφάλιζε η εγκατάσταση ραντάρ AESA στα μαχητικά του Block 50, όμως, πέραν του προφανούς κόστους της, η λύση αυτή θα είχε ως συνέπεια την απαξίωση της επένδυσης στο σύγχρονο ραντάρ AN/APG-68(V)9, το οποίο θα αποσυρόταν ολοκληρωτικά με τον παροπλισμό των αεροσκαφών του Block 30, οπωσδήποτε τον πρώτο μεταξύ των περισσότερων εκδόσεων του F-16 της ΠΑ. Στην περίπτωση αυτή, εναλλακτική λύση θα αποτελούσε η μετεγκατάσταση σ’ αυτά των ραντάρ AN/APG-68(V)7 των μαχητικών του Block 50 και η εκποίηση των συστημάτων AN/APG-68(V)9, προκειμένου να διατεθούν διεθνώς σε συλλογές αναβάθμισης ραντάρ AN/APG-68, όμως το ζήτημα περιλαμβάνει παραμέτρους που δεν μπορούν να εξετασθούν στην παρούσα ανάρτηση. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η έγκαιρη εκκίνηση του ελληνικού προγράμματος θα εκμεταλλευόταν την ευνοϊκή συγκυρία της απασχόλησης της THK με το πρόγραμμα Peace Onyx III και τη συνακόλουθη αδυναμία της να αντιδράσει άμεσα εκ νέου στο ελληνικό πρόγραμμα, με αποτέλεσμα την επαναφορά της τεχνολογικής και επιχειρησιακής υπεροχής στα χέρια της ΠΑ.
______
Σημειώσεις:
[1] Εκσυγχρονισμός ελληνικών γερακιών: η ιστορική ευκαιρία της ΠΑ
[2] http://100-jahre-radar.fraunhofer.de/vortraege/Holpp-The_Century_of_Radar.pdf
[3] http://www.ausairpower.net/aesa-intro.html
[4] Επγού (ΜΗ) Κ. Ζηκίδη, Ραντάρ μαχητικών αεροσκαφών τύπου AESA (Active Electronically Scanned Array), Αεροπορική Επιθεώρηση, Τεύχος 91-92 (Απρίλιος-Ιούλιος 2011), σελ. 156 επ.
[5] http://www.defenseindustrydaily.com/elec-tricks-turning-aesa-radars-into-broadband-comlinks-01629/
[6] http://www.flightglobal.com/airspace/media/reports_pdf/fighter-radars-special-report-2010-52625.aspx